Ekolog

Martyna W. · Gość

Obóz będzie się odbywał na terenie Parku Krajobrazowego Beskidu śląskiego oraz PK Beskidu Żywieckiego. Beskid Śląski jest jednym z najbardziej zagospodarowanych przez człowieka pasm górskich. Na niektóre szczyty można nawet wjechać samochodem. W XX wieku stał się miejscem masowej rekreacji.
Najstarszy jest PK Beskidu Żywieckiego – powstał w 1986 r., natomiast PK Beskidu śląskiego – dopiero w 1998r.
PK Beskidu Żywieckiego obejmuje dwa pasma górskie – grupę Wielkiej Raczy i grupę Pilska.
Park objął szereg rezerwatów przyrody, utworzonych w celu ochrony najlepiej zachowanych fragmentów zbiorowisk roślinnych, a zwłaszcza zespołów leśnych, charakterystycznych dla Beskidów Zachodnich:
Oszast – pow. 47,3 ha, buczyna karpacka z okazałymi egzemplarzami jodeł, świerków, buków i jaworów;
Pilsko – pow. 103,9 ha (połączone dawne rezerwaty Pilsko i Pięć Kopców), sąsiadujący ze słowackim rezerwatem o tej samej nazwie (pow. 810 ha), górnoreglowy bór świerkowy w szczytowej partii góry, zarośla kosodrzewiny, zbiorowiska krzewinkowe z rzadkimi gatunkami flory;
Pod Rysianką – pow. 27,5 ha, dolnoreglowy las świerkowo-jodłowo-świerkowy w źródliskowej części potoku Sopotnia Wielka;
Romanka – pow. 98,5 ha, najlepiej zachowany poza Babią Górą i Pilskiem starodrzew regla górnego w wieku ok. 250 lat;
Śrubita – w grupie Wielkiej Raczy, pow. 25 ha, najstarszy rezerwat w parku, pierwotny drzewostan świerkowo-bukowo-jodłowy;
Butorza – w zachodniej partii parku, w pobliżu Zwardonia, pow. 30,7 ha, dolnoreglowy bór świerkowy;
Dziobaki – północno-zachodni stok Wielkiej Rycerzowej, pow. 13,1 ha, las świerkowo-bukowo-jodłowy oraz bagienna olszyna górska;
Gawroniec – pow. 23,7 ha, w północnej części parku, naturalny las liściasty – buczyna karpacka z płatami olszyny karpackiej;
Muńcoł – pow. 45,2 ha, występują tutaj licznie chronione gatunki roślin: śnieżyczka przebiśnieg, wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, ciemiężyca zielona, marzanka wonna, kopytnik pospolity; zachowany fragment buczyny karpackiej, ostoja wilka i rysia.
Park leży w zasięgu czterech pięter roślinnych. Najniższe, sięgające do ok. 600 m n.p.m. piętro pogórza jest obecnie użytkowane rolniczo i zajęte pod zabudowę. Naturalnym składnikiem regla dolnego (do 1150 m n.p.m.) była większości buczyna karpacka z dużym udziałem jodły i domieszką świerka i jawora, jednak w wyniku działalności człowieka zastąpił ją w znacznej części bór jodłowo-świerkowy; niewielki obszar porasta dolnoreglowy bór jodłowy występujący m.in. w grupie Wielkiej Raczy. Bardziej naturalny regiel górny składa się głównie z świerków i kęp jarzębiny. W partiach szczytowych (pow. 1300 m n.p.m.) przybiera on wygląd charakterystyczny dla strefy górnej granicy lasu – odznacza się rozluźnieniem drzewostanu, występowaniem form karłowatych, itp. Jedynie na najwyższym szczycie parku – Pilsku występuje piętro subalpejskie z kosodrzewiną i krzewiastymi formami jarzębiny.
Na obszarze parku stwierdzono występowanie ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Wśród nich są gatunki górskie, w tym wysokogórskie; występują one w piętrze kosodrzewiny oraz w obszarach źródliskowych i podmokłych. Spotyka się rośliny chronione: dziewięćsił bezłodygowy, widłak alpejski, lilia złotogłów, pełnik europejski, czosnek syberyjski, dzwonek piłkowany, zarzyczka górska i inne. Równie bogata jest fauna – wyższe partie są ostojami dużych drapieżników: niedźwiedzia brunatnego, wilka, rysia i borsuka. Liczne są ssaki kopytne: jelenie, sarny; na obszarze otuliny parku występują bobry. Wśród 106 gatunków ptaków lęgowych większość to gatunki chronione, m.in.: głuszec, cietrzew, myszołów, jastrząb, krogulec, sowy w tym rzadki puchacz, dzięcioły. Żyjące tutaj gady to: jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna,padalec, zaskroniec i jadowita żmija zygzakowata, zaś płazy: traszki, ropuchy, żaby, salamandra plamista, rzekotka drzewna, kumak górski.

W obrębie Beskidu Śląskiego wyodrębniono dwa pasma górskie – Czantorii i Baraniej Góry. Te dwa pasma porośnięte lasem są objęte ochroną w PK Beskidu Śląskiego. Na terenie parku znajdują się źródła Białej i Czarnej Wisełki - dwóch potoków dających początek Wiśle.
Budowa geologiczna wzniesień Beskidu Śląskiego jest zróżnicowana. Wzgórza zbudowane są głównie z łupków i wapieni. Występują tu również warstwy zbudowane z piaskowców godulskich i zlepieńców istebniańskich. Na terenie parku znajdują się liczne jaskinie fliszowe, z których część ma status pomników przyrody.
Pierwotnie lasy zajmowały prawie całą powierzchnię Beskidu Śląskiego. Obecnie piętro pogórza do wysokości około 500 m n.p.m. zajmują uprawy polowe i tereny zurbanizowane. Pozostały tylko niewielkie fragmenty łęgów (lasy olszowojesionowe i jesionowowiązowe) i grądów (lasy lipowograbowe). W piętrze regla dolnego miedzy 500-1000 m n.p.m. potencjalnym typem roślinności są buczyny z domieszką świerku, jodły i jaworu. Obecnie na siedliskach tych panują świerczyny wtórnego pochodzenia. Partie szczytowe powyżej 1000 m n.p.m. to regiel górny z dominującym tu wysokogórskim borem świerkowym. W Nadleśnictwach Ustroń i Wisła występuje świerk istebniański - ekotyp cechujący się najlepszymi w Europie parametrami wzrostowymi i odpornościowymi.
Licznie reprezentowane są ssaki w tym między innymi kopytne: jeleń, sarna i dzik; duże drapieżniki: wilk, ryś, lis i sporadycznie niedźwiedź. Z mniejszych gatunków należy wymienić zimujące w jaskiniach nietoperze: gacek wielkouch, nocek duży, nocek wąsaty, podkowiec mały oraz bardzo pożyteczne owadożerne ryjówki: aksamitna, malutka i górska. Lista ssaków Beskidu Śląskiego zamyka się liczbą około 35 gatunków. Górską faunę ptaków reprezentują gatunki subalpejskie - siwerniak, drozd obrożny, dzięcioł trójpalczasty i orzechówka. Gatunki puszczańskie reprezentowane są przez kuraki - głuszczca i jarząbka oraz duże ptaki drapieżne. Gady Beskidu Śląskiego najliczniej reprezentowane są przez jaszczurki: zwinkę i żyworodną oraz żmiję zygzakowatą, zaskrońca i padalca. Z 18 spotykanych w Polsce płazów, na obszarze Beskidu Śląskiego występuje 13 gatunków, np.: salamandra plamista, kumak górski, czy rzekotka drzewna. Badania ryb dorzecza górnej Wisty wykazały występowanie 12 gatunków tej przy czym najpospolitszy jest tutaj pstrąg potokowy.
Obszary o charakterze naturalnym lub nieznacznie przekształcone, zostały uznane jako rezerwaty przyrody. Zajmują one zaledwie 1% ogólnej powierzchni parku. Należą do nich: Zadni Gaj o powierzchni 6,39 ha, Barania Góra o powierzchni 383,04 ha, Czantoria o powierzchni 97,71 ha, Wisła o powierzchni 17,61 ha, Stok Szyndzielni o powierzchni 57,92 ha, Dolina Łańskiego Potoku o powierzchni 46,89 ha, Kuźnie – jedyny rezerwat przyrody nieożywionej o powierzchni 7,22 ha.
Co ciekawe, zanim na terenie Beskidu Śląskiego zaczęły powstawać uzdrowiska i miejscowości wczasowe, wcześniej rozwijał sie tu przemysł ciężki, m.in. w Ustroniu istniała huta , w której odlewano korpusy armat(w XVIII w.)
Kolejną ciekawostka jest to, iż pomiędzy szczytami Wielki Stożek i Kyrkawica znajdują się sztucznie posadzone zarośla kosodrzewiny a w innych częściach tych gór przeważaja nasadzone świerki. Jedynie na stokach Baraniej Góry zachował sie naturalny las świerkowo – bukowo – jodłowy, dzieki byłemu włascicielowi tamtych terenów – Fryderykowi Habsburgowi. Zakazał on wstępu do lasów nad Czarną Wisełką, by chronic zyjące tam głuszce.